Dobrostan psychiczny młodego pokolenia w obliczu COVID-19

W marcu 2020 roku, Polskę dotknęły skutki globalnej pandemii wirusa Sars-Cov-2, czyli dobrze znanego nam wszystkim koronawirusa, bądź COVID-19. Jako dorosłym osobom ciężko było nam zrozumieć przebieg jego rozprzestrzeniania się oraz ograniczeń z tym związanych. Warto przyjrzeć się jak z tym wszystkim poradziły sobie dzieci oraz młodzież, którym przez lockdown zabrano możliwość rozwoju wśród rówieśników. Nauczanie zdalne, brak możliwości wyjścia bez opiekuna, długie godziny spędzone przed monitorem, nadwaga to tylko wierzchołek góry lodowej problemów, które dotknęły młode pokolenie.

Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę przeprowadziła badanie, które miało na celu zobrazowanie zjawiska przemocy wobec młodzieży w trakcie nauczania zdalnego.
W badaniu uwzględniono również aspekty dobrostanu: ryzyka podejmowania zachowań autodestrukcyjnych, wsparcia społecznego czy ogólnego zadowolenia z życia. Wyniki badań niestety nie są zbyt optymistyczne. Poniżej przedstawiam wybrane ogólne wyniki badań dotyczących dobrostanu psychicznego przeprowadzonych w terminie od 2 września 2020 roku do 25 września 2020 roku przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę. Po więcej zapraszam na https://fdds.pl/_Resources/Persistent/5/0/0/e/500e0774b0109a6892ce777b0d8595f528adea62/Negatywne-doswiadczenia-mlodziezy-w-trakcie-pandemii.-Raport-z-badan-ilosciowych-1.pdf .

• 49,8% badanych było zadowolonych ze swojego życia w pierwszym okresie pandemii, 33,4% oceniło swoje zadowolenie negatywnie.
• 50,6% badanych było zadowolonych z braku zajęć szkolnych a 49,6% zadeklarowało brak stresu szkolnego.
• 63,2% skarżyło się na ograniczenie spotkań z rówieśnikami a 51,4% było niezadowolonych z przymusu przebywania w domu.
• 30,8% badanych uznało, że samopoczucie w okresie badania pogorszyło się, 18% uznało, że się poprawiło a 47,6% nie zauważyło zmiany.
• 47,8% badanych przyznało, że okaleczali się rzadziej niż przed wystąpieniem pandemii, 4,4% przyznało, że okaleczali się częściej natomiast 6,5% zaczęło okaleczać się celowo.
• 2,9% badanych próbowało popełnić samobójstwo w pierwszym okresie pandemii.

W trakcie pandemii dla młodzieży ważne było doświadczanie wsparcia społecznego. Jak wygląda to procentowo?

• 87,4% badanych, przyznało, że mieli choć jedną osobę, do której mogli się zwrócić o pomoc. 9% badanych przyznało, że nie mogło liczyć na nikogo.

Dane te obejmują dość krótki okres czasu a wyniki nie wyglądają zbyt dobrze. Jak młode pokolenie radzi sobie z długotrwałymi skutkami obostrzeń?

Ciągły lęk przed zachorowaniem własnym oraz bliskich osób, izolacja, narastająca frustracja związana z nauczaniem zdalnym spowodowała nagromadzenie się problemów młodzieży. Zarówno dzieci jak i nastolatkowie zaczęli borykać się z zaburzeniami nastroju, stanami lękowymi, depresją a co za tym idzie samookaleczaniem się oraz niestety częstymi myślami samobójczymi. Co raz częściej można się spotkać z zjawiskiem sięgania po alkohol i substancje psychoaktywne przez młodzież.

Instytut Psychologii Akademii Pedagogiki Specjalnej im, Marii Grzegorzewskiej razem z Wydziałem Psychologii UW również przeprowadzili badania, których celem była analiza wpływu pandemii na zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży. Badania zostały przeprowadzone pod koniec 2020 roku, więc wyniki pozwolą zobrazować jak młode pokolenie radzi sobie po niespełna roku zmagań z globalną pandemią. Zachęcam do wejścia na stronę raportu w celu zapoznania się z dokładnymi badaniami https://covid.psych.uw.edu.pl/wp-content/uploads/sites/50/2021/03/raporty-covid-2020.pdf .  

Z badań wynika, że 10-15% matek zaobserwowało bardzo duże nasilenie problemów emocjonalnych u swoich dzieci. Połowa matek jednak nie zaobserwowała negatywnych zmian. Z kolei z badań przeprowadzonych na młodzieży od 16 do 18 roku życia wynika, że zaobserwowano wzrost nasilenia objawów depresji i lęku uogólnionego.

Badania po roku trwania pandemii wskazują, że wiele młodzieży ma problemy z lękiem, objawami depresji czy obniżonym samopoczuciem. Ciągłe zmiany dotyczące szkół wzmagają poczucie zagubienia oraz lęku. Brak kontaktów z rówieśnikami odbije się na zdolnościach interpersonalnych w przyszłości.

Być może osoby, które czytają ten wpis są rodzicami, mają młodsze rodzeństwo lub mają młodsze znajome osoby, które potrzebują wsparcia. W wielu przypadkach wystarczy zwykła rozmowa, poświęcenie chwili czasu, zapytanie jak sobie z tym wszystkim radzą. Bądźmy wyrozumiali, ich negatywne emocje wynikają z niepewności i strachu. Zadbajmy o młode pokolenie, bo to oni są naszą przyszłością.

Źródła:

Makaruk, K., Włodarczyk, J., Szredzińska, R., (2020). Negatywne doświadczenia w trakcie pandemii. Raport z badań ilościowych. Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę. https://fdds.pl/_Resources/Persistent/5/0/0/e/500e0774b0109a6892ce777b0d8595f528adea62/Negatywne-doswiadczenia-mlodziezy-w-trakcie-pandemii.-Raport-z-badan-ilosciowych-1.pdf
Boruszak-Kiziukiewicz, J., Gambin, M., Grudowska, A., Kmita, G., Kubicka, K., Lubiewska, K., Niedźwiecka, A., Pisula, E., Woźniak-Prus, M., Cudo, A. (2021, marzec). Małe dzieci w trakcie pandemii. Raport nr 9 z badania przeprowadzonego na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego podczas epidemii COVID-19 w 2020 r. W: M. Gambin (red.), Pandemia COVID-19 w Polsce. Perspektywa psychologiczna 24 raporty z badań ekspertów (s. 29-31).  Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.
https://covid.psych.uw.edu.pl/wp-content/uploads/sites/50/2021/03/Raport_male_dzieci_pandemia.pdf
Woźniak-Prus, M., Gambin, M., Cudo, A. (2021, marzec). Nastolatkowie wobec pandemii. Raport nr 11 z badania przeprowadzonego w Instytucie Psychologii Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej we współpracy z Wydziałem Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego podczas epidemii COVID-19 w 2020 r. W: M. Gambin (red.), Pandemia COVID-19 w Polsce. Perspektywa psychologiczna 24 raporty z badań ekspertów (s. 29-31).  Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.
https://covid.psych.uw.edu.pl/wp-content/uploads/sites/50/2021/03/Raport_nastolatkowie_wobec_pandemii.pdf

_____________________________________________________

O autorce tekstu:

Nazywam się Maria Zdanowicz. Jestem studentką psychologii biznesu i przedsiębiorczości na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II. Swoją przygodę z psychologią zaczęłam już w liceum. Od pierwszych lekcji z psychologii już wiedziałam co chcę w przyszłości studiować. Szczególnie interesuje mnie psychologia społeczna oraz psychologia różnic indywidualnych. Już od dziecka analizowałam przyczyny zachowań innych ludzi i pozostało to ze mną do dziś. W prywatnym życiu cenie sobie obecność bliskich mi osób oraz przyrody. W wolnych chwilach staram się wychodzić na długie spacery z psem, podczas których mogę w samotności, na chłodno analizować wszystko co dzieje się wokół mnie.